VİYANA
Tarih: 24-26.02.2012Güzergah: İstanbul – Viyana - İstanbul
Planlama:
Uçak ve otel biletimizi 18 Nisan 2011’de
Pegasus’un kampanyasından satın aldık.Uçak gidiş-geliş: Kişi başı 157 TL (314 TL iki kişi)
Otel konaklama 2 gece (Kahvaltı dahil): €170 (iki kişi)
Oteller:
Hotel City Central – Taborstrasse 8Temiz, ekonomik ve Stefan Platz’a 10 dk yürüyüş mesafesinde. Önünden tramvay geçiyor. Metroya ise yürüyerek 8 dk. Ekonomik ve temiz. Kahvaltısı güzel, tavsiye edilir.
Yolculuk:
24.02.2012’de saat 12:15’de kalkan uçağımız
Viyana yerel saati ile 13.25’de indi. Pasaport kontrolü ve bavullarımızı teslim
almamızı takiben havalimanı içindeki özel taksi şirketlerinden olan Airport
Services’dan, satın aldığımız Vienna Card karşılığında %10 indirim ile, 31.50 €
ödeyerek otelimize ulaştık. Viyana’da çalışan taksi şöförlerinin çoğu Türk.
Görülebilecek
Yerler
- Hofburg Sarayı: 16 kısımdan oluşuyor, her biri için girişler ücretli. Prenses Sisi Müzesi, Askeri Müze,Hazine Kısmı ve Efes Müzesi’ni gezdik, güzeldi.
- St Stephan Katedrali: Roma ve Gotik tarzdaki bu kilise, 1147 yılında eski Roma kilise kalıntıları üzerine inşa edilmiş. 1258 yılında büyük bir yangın, 1683’de Osmanlı Kuşatması ve İkinci Dünya Savaşı’nda zarar gören katedral 1950 yılında Viyanalıların özverili çalışmaları ile bugünkü son halini almış. Kilisenin arka meydana bakan ön cephesinde, II.Viyana Kuşatması’nda Osmanlılara karşı kazanılan zafer için şehrin koruyucu Aziz Stefan anısına dikilen “ölü yeniçeri” askerinin üzerinde yükselen Aziz Stefan heykelini görebilirsiniz. Katedralin ilk orijinal büyük çanı, ani karşı taaruz ile bozguna uğrayan Osmanlı ordusunun geride bıraktığı silah, araç ve zırhın eritilmesi ile yapılmış. İkinci Dünya Savaşı’nda zarar gören bu çan, Viyanalıların özverili çalışmaları ile 1950 yılında tekrar yerine konulmuş.
- Schönbrünn Sarayı: Avrupa’daki en büyük ve estetik saraylardan birisi. İstanbul’daki Osmanlı Sarayları’ndan çok farklı, büyük ve estetik. Bahçe düzenlemesi etkileyici. Hofburg veya Fransa’daki Versailles Sarayı’ndan daha güzel diye düşünüyorum. Sarayseverseniz ve/veya hiç saray görmediyseniz ve vaktiniz varsa mutlaka gidin derim.
- Hundertwasserhaus: Barcelona’da Antonio Gaudi’nin Casa Mila’sını görenler için tanıdık gelen bu bina, estetik Viyana evleri arasında rengarenk ve çok farklı bir tarz sunuyor. Gitmişken görülmeli diye düşünüyorum.
- Nashmarkt: Şehrin açık meyve sebze pazarı, tabi ki Avrupa tarzında ve çok düzenli. Pazar sabahı gitmeyin, kapalı. Etrafında binalar çok renkli ve güzel. Bir akşam üzeri keyifli olacaktır. Rengarenk meyvelerden tadarak uzun keyifli bir yürüyüş yapmak için ideal.
- Kahlenberg Tepesi: Raylı sistem ile 25 dakikada Grinzing aktarmalı gidebilirsiniz. 38 A no.lu tramvaya bininiz. Viyana’yı tepeden görmek için güzel bir fırsat. Osmanlı Ordusu İkinci Viyana Kuşatması’nda bu tepeleri geçememiş. Polonya (Leh) Kralı’nın meşhur Hussar Askerleri öncülüğünde yaptığı taaruz sonucu bozguna uğrayan Osmanlı Ordusu dağınık şekilde geri çekilirken geride bıraktığı kahve çuvalları Avrupalıların kahve ile tanışmasına imkan vermiş. Tepedeki kilise Avusturyalılar için kritik önemi haiz iki Polonyalı adına 1852 yılında bugünkü haline getirilmiş.(Papa II. Jean Paul ve Kral III. Sobieski). Halen Polonyalı Papazlar tarafından idare edilmektedir.
- Grinzing: Kahlenberg Tepesi dönüşünde, mutlaka az sayıdaki yerel restaurantlardan birinde yörenin kendine has üzümlerinden yapılan ev yapımı şaraplarını ve lezzetli şinitzel ve et yemeklerini deneyin.
Denemeden
Gelmeyin:
- Figlmüller’de mutlaka şinitzel deneyiniz. Yanında patates salatası yemezseniz olmaz. Tadı halen damağımda. Kendi yapımları olan ev şarapları harikaydı. Ayrıca Ottakringer birasını da (tatlımsı limonlu olanı) tavsiye ederim. (Şinitsel 13.9 €, Patates Salatası, 3,80 €, kadeh beyaz şarap 2,5 €).
- Hotel Sacher’de dünyaca ünlü Sacher Torte denen çikolatalı keklerinden deneyiniz. Hotelin girişinde yer alan cafe’nin ambiansı ve hizmet kalitesi etkileyici. Çok methedilen bu tatlıya 10 üzerinden 6,5, ortama ise 10 üzerinden 9,5 verdim. (1 dilim sacher torte 4,90 €). (Sacher Torte tarihi için www.sachertorte.com)
- Hofburg Sarayı’nın hemen karşısında yer alan ve sarayın pastacısı olan Cafe Demel’de mutlaka bomba gibi çikolatalı pasta olan Annatorte’yı deneyiniz. 10 üzerinden 9,5 verdim. 1 dilimi öncelikle 2 kişi denemenizi tavsiye ederim. (4,80 €). Cafenin arka kısmında, pasta yapımını seyredebilir ve isterseniz kameraya çekebilirsiniz.
- Hofburg Sarayı’nın içinde yer alan Cafe Hofburg’da Apfelstrudel’i mutlaka deneyiniz. Bana göre şehrin en iyisi. 10 üzerinden 9,5 verdim. (6,5 €)
- Cafe Central yüksek tavan ve tarihi havasıyla hoş bir ambiyans veriyor. Pastaları arasında mutlaka tadın diyeceğim özellikli bir şey yok. Piyano eşliğinde yorgunluk giderebilirsiniz. Tavsiye edilir.
SONUÇ
Estetik,
elit, klas, lezzet, huzur, görünüşte mesafeli yardımsever insanların şehri.
Madrid ve Londra’dan sonra imparatorluk havasını iliklerinize kadar
hissedebileceğiniz bir şehir. Mutlaka görülmeli.
Viyana'nın tarihi
“Bella
gerant alii, tu felix Austria nube”
“Bırak
savaşı başkaları yapsınlar, sen evlen ey mesut Avusturya”
Avusturya kılıç gücünden ziyade evliliklerle
büyümüş ve bir imparatorluk olmuştur. Nitekim bu
evliliklerin ilk önemlisini Max, Burgondiye büyük dükasının tek varisi
olan kızı Mari ile evlenerek yaptı. (Burgondiya
bugünkü Fransa’nın Dijon’u ama asıl önemlisi Belçika Fland’ını içerir.)
Özellikle kumaş sanayinin geliştiği bu zengin bölgenin Avusturya’ya katılması
ile “Burgondiya Düğünü” gerçekleşmiş
olur. Oğlu Philip ise daha iyi bir evlilik yaptı. Kastilya Kraliçesi İzabel ile
Aragonlu Kral Ferdinand’ın kızları olan İspanya tahtının varisi Deli Juhanna
ile evlendi. “İspanya Düğünü” denen
bu evlilik ile Habsburglar, Burgondiya dışında İspanya’ya ve deniz aşırı
topraklara sahip olmuş oldular. Çünkü İsabel ve Ferdinand zamanında, keşifler
sayesinde İspanyol deniz Ötesi İmparatorluğu kurulmuştu. Son önemli evlilik anlaşması
da Ferdinand’ın Macar Kralı Layoş ile yaptığı ve karşılıklı olarak
kızkardeşleri ile evlendikleri anlaşmadır. Bu anlaşmaya göre “kim erken ölürse taç ülkeleri ona geçecek”tir.
Layoş daha erken ölür ama bu eceliyle gerçekleşen bir ölüm değildir. 1526’da, 2-3
saat içinde, Mohaç Ovası’nda Muhteşem Süleyman’ın (Kanuni) orduları karşısında
Macar Krallığı ortadan kalkar. Avusturya, Macar tacına hak iddia eder. Böylelikle
Habsburglarla Osmanlılar arasında 200 sene süren bir mücadele de başlamış olur.
Göç Şehri 1804 - 1918
İlk Avusturya İmparatoru
1948 Devriminden "Neudörfler Parti Kongresi'ne"
Öğrencilerin
öncülüğünü yaptığı 1848 Burjuva Devrimleri Viyana'yı kısa bir süre
etkilemiştir. Ondokuzuncu yüzyılın ortalarında başlayan sanayileşme sonucunda
artık tarımda gerek duyulmayan işçiler büyük kitleler halinde şehirlere göç
etmeye başlamıştır. İşçi kitleleri Almanya, İngiltere ya da Fransa gibi
ülkelerde menfaat birlikleri ve partiler kurarken, Avusturya'da ancak 1867
yılından sonra mümkün olmuştur.
O
yıl içinde imparator Birinci Franz Joseph, Macarlara büyük
tavizler vermek zorunda kalmış ve aynı zamanda Avusturya'da da bir Devlet
Anayasasını yürürlüğe koymuştur. Bu yasa hala kısmen günümüzdeki Avusturya
Anayasası'nın bir parçasını oluşturmaktadır.
Viyana'ya Göç
1910
yılında Viyana nüfusunun %42'sinin Almanca'dan farklı bir ana dile sahipti.
Bunlar arasında en büyük grup, sayısı 100.000'i geçen, Çekçe konuşanlar
oluştururdu.
Viyana
şivesi günümüzde de, Fransa, İtalya, Macaristan, Bohemya ve Moravya'dan
(bugünkü Çek Cumhuriyeti) gelen göçmenlerin konuştukları dillerden Almanca'ya
giren çok sayıda kelime sonucunda Alman yazı dilinden farklıdır. Şivenin bir
kısmı da Ortaçağ'dan itibaren, Yahudi göçmenlerinden kaynaklanan
"Yidiş" kelimelerden oluşmaktadır.
20. yüzyıldan 21. yüzyıla / 1918 - 2006
Viyana’ya Sosyal Demokrasi’ nin girişi
Mali
işlerden sorumlu belediye senato üyesi Hugo Breitner bir yerel konut yapı
vergisi uygulayarak, Viyana Belediyesi'nin büyük çaptaki konut inşaatı
faaliyetinin zeminini oluşturmuştur.
Bu
girişimle monarşi döneminden kalma konut sefaletinin giderilmesi amaçlanmıştır.
Bugün 230.000 belediye konutu ile Viyana Belediyesi şehrin en büyük konut
sahibidir.
Takip
eden yıllarda Belediye konut inşaatı programının yanı sıra devrimci bir sosyal
ve gençlik politikasına da ağırlık vermiştir. Bakım evlerinin, anneler için
danışma merkezlerinin, anaokulu ve yuvaların, çocuk hastanelerinin kurulması ve
ayrıca öğrencilere yemek verilmesi, ücretsiz okullar ve liberal bir eğitim
politikası belediye faaliyetlerinin ağırlık noktasını teşkil etmiştir.
1933 - 1955
1933
yılında "Kızıl Viyana'nın" bu çabalarına geçici olarak son
verilmiştir. Hıristiyan Sosyal Parti 1 Mart tarihinde tüm meclis başkanlarının
istifa etmelerinden sonra tüzükten yararlanarak meclisi devre dışı bırakmıştır.
Avusturya bu devlet darbesi ile otoriter olarak yönetilen faşist bir devlet
haline gelmiştir. Bir yıl sonra iç savaş çıkmış, Sosyal Demokrat Parti
yasaklanmış ve Viyana'da faşist bir belediye başkanı göreve getirilmiştir. 1938
yılında, Avusturya'nın Alman Devletine bağlanmasından sonra, bu belediye
başkanı da tutuklanmış ve yerine nasyonal sosyalist bir belediye başkanı
getirilmiştir. Ancak 2. Dünya Savaşı'nın bitiminden ve Viyana'nın Sovyet
kuvvetleri tarafından kurtarılmasından sonra 10 Temmuz 1945 tarihinde 1931
yılının demokratik anayasası tekrar yürürlüğe konulmuştur. 1932 yılından sonra
yapılan ilk serbest seçimleri sosyalistler kazanmış ve Theodor Körner
belediye başkanlığına seçilmiştir.
Viyana
on yıl müttefik kuvvetlerin işgali altında kalmıştır.
Devlet Antlaşması (Staatsvertrag)
ABD'nin
Marshall planının yardımıyla ve halkın ülkeyi yeniden inşa etme azmi sayesinde Avusturya'nın
ve Viyana'nın gelişimi ekonomik açıdan son derece başarılı oldu.
Viyana göç kenti oluyor
50li
yıllarda insanlar daha iyi bir yaşam umuduyla özellikle ABD'ye göç ederken,
Avusturya tekrar göçmen kabul eden bir ülke, Viyana ise göçmen kabul eden bir
şehir haline geldi. Türkiye ile 1964 yılında ve Yugoslavya ile 1966 yılında
işçi bulma ve gönderme anlaşmaları imzalandı. Şu anda Viyana sakinlerinin %
18,7'sı Avusturya vatandaşı değildir. En büyük göçmen grubunu Yugoslavya'nın
dağılmasından sonra oluşan ülkelerin vatandaşları oluşturmaktadır. Gönüllü
olarak gelen göçmenlerin yanı sıra Viyana son onyıllarda çok sayıda mülteciyi
de kabul etmiştir.
İLGİLENENLERE ÖZET VİYANA KRONOLOJİSİ
Milattan önceYIL / Olay
1800 - Kanıtlanmış ilk yerleşimler
15 - Viyana'daki Roma hükümdarlığının başlangıcı
Milattan sonraki ilk bin yıl
YIL / Olay
14 - Bugünkü Freyung civarında bir Roma kampının inşa edilmesi
400 - 405 Viyana'nın Vandallar tarafından harabeye çevrilmesi
433 - Roma egemenliğinin sonu, Vindobona Hunlara teslim edilir
455 - Viyana Doğu Gotlara bağlanır
600 - Avarların hükümdarlığı
791 - 798 Büyük Şarl'ın Avarlarla savaşları
1500 yılına kadar
YIL / Olay
907 - 1135 Viyana Macar egemenliği altında
1137 - St. Stephan (Stephansdom) katedralinin yapımına başlanması
1156 - Viyana Babenberger'lerin başkenti oluyor
1195 - Viyana'da çekirge istilası
1194 - 1230 Aslan Yürekli Richard için alınan fidye ile şehir surlarının yapılması
1200 - Viyana'nın nüfusu 10.000'e ulaşır
1205 - Bugünkü Judenplatz meydanında varlığı kanıtlanmış bir Yahudi sinagogu
1221 - Viyana'ya şehir statüsü verilir (Babenberger dükü Dördüncü Leopold)
1320 - Viyana'daki ilk eczane
1326 - Şehrin 2/3'ü büyük bir yangında harap oluyor
1333 - "Genel temizlik" kararı alınıyor. Ölü köpeklerin, kedilerin ve çöplerin sokağa atılması yasaklanıyor
1338 - Çekirge istilası
1348 - Avusturya'daki en büyük deprem, Viyana'da veba
1359 - İçecek vergisi
1365 - Viyana'da üniversite kuruluyor (İmparator Rudolf IV)
1389 - Viyana'daki ilk kanal inşaatı
1421 - Gänseweide'de katliam. Yaklaşık 200 Yahudi 12 Mart tarihinde yakıldı.
1473 - Çekirge istilası
1500 - Viyana'nın nüfusu 50.000'e ulaşır
Birinci Viyana Kuşatması - 1800 arası
YIL / Olay
1529 - 1. Viyana kuşatması
1536 - Viyana'daki ilk belediye ebesi
1583 - Viyana'daki tek cadı yakma olayı
1588 - Patates saray botanikçisi tarafından Viyana'ya tanıtılır
1589 - Viyana'da ilk leylak
1595 - Protestanların Viyana'dan sürgün edilmeleri
1597 - Yabancılar için ikametgah bildirimi uygulamasının başlangıcı, şarap üreticilerinin isyanı
1633 - Çok yaygın olan sokakta banyo yapma olayına karşı önlemler
1683 - 2. Viyana kuşatması, Viyana'nın Polonya kralı Sobieski tarafından kurtarılması
1685 - Osmanlı örneğine dayanan ilk Viyana Kahvehanesi (Johannes Diodato)
Viyana'da Osmanlılarla ilgili her şey moda olmaya başlıyor
1688 - Şehrin merkezindeki ilk sokak aydınlatması
1697 - Zenta savaşı, Prens Öjen (Prinz Eugen) Osmanlıları yeniyor
1700 - İlk Osmanlı büyükelçisi Viyana'da, Viyana'nın nüfusu 80.000
1704 - Viyana'daki ilk inşaat nizamnamesi, evlerin şehrin genel görünümüne uyması gerekli
1713 - Veba salgını
1718 - Lokantalarda sık sık çıkan kavgalardan dolayı çırakların kılıç taşımaları yasaklanıyor
Osmanlı ile barış (Pasarofça), karşılıklı elçi gönderme
1719 - Osmanlılarla ticaret yapmak üzere "Orientalische Kompagnie" şirketinin kurulması
1736 - Viyana'nın ilk yemek kitabının yayınlandığı yıl
1745 - Rennweg'de öksüzler evi
1752 - Dünyanın en eski hayvanat bahçesi Viyana'da kuruluyor
Bir bekaret komisyonunun kurulması
1762 - Gece
kullanılan lazımlığı sokağa boşaltmak kati surette yasaktır 1784 - Allgemeines Krankenhaus'in açılışı, o zamanlar Avrupa'nın en büyük ve en modern hastanesi
1791 - Sihirli flütün ilk kez sahnelenmesi
19. Yüzyıl
YIL / Olay
1802 - Viyana'daki ilk balon seferi (Prater)
1805 - Napolyon Schönbrunn sarayında kalıyor
1806 - İmparator Franz, Roma imparatoru ünvanını geri veriyor
1815 - Viyana kongresi ve Viyana valslerinin büyük başarıya ulaşması
1824 - Tramvaylara öncülük eden ilk atlı otobüs Viyana'da
1826 - Seitenstettengasse'deki Yahudi Viyana şehir mabedinin muhteşem açılışı
1848 - Viyana'daki ilk serbest belediye meclisi seçimi (5.10.), Viyana'da devrim
1857 - Ringstraße caddesinin inşaatı için şehir surlarının yıkılması
1862 - Şehir parkının (Stadtpark) açılışı
1867 - Devlet anayasası, Macaristan ile uyuşma
1873 - Viyana ormanlarındaki ağaçların kesilmesi önleniyor, Viyana'da Dünya Fuarı, Yarasa operetinin ilk sahnelenmesi, dağlardan ilk su boru hattı
1878 - Kızlara lise diploması alabilme hakkı (Matura)
1869-1918 Viyana göç sonucunda dünyanın dördüncü büyük şehri oluyor
1883 - Ring caddesindeki yeni belediye sarayının (Rathaus) açılışı
1890 - Viyana'daki sosyal demokratların ilk 1 mayıs kutlaması
1893 - Graben'de ilk elektrikli cadde aydınlatması
1896 - Kadınlara felsefe öğrenimi görme hakkı (1900 yılında tıp)
1899 - Belediye gaz idaresinin açılışı
20. Yüzyıl
YIL / Olay
1900 - Viyana nüfusunun üçte birinin ana dili Almanca'dan farklı bir dil
1900 - Mayıs - Jakob Reumann ile Franz Schuhmeier ilk sosyal demokratlar olarak şehir meclisine giriyor
1901 - 8 Nisan - Viyana'da ilk milli maç yapılıyor
1904 - Siyonizm'in kurucusu Theodor Herzl'in ölümü
1907 - Erkekler için genel ve eşit seçim hakkı
1910 - Viyana'nın nüfusu 2 milyonu aşıyor (azami nüfus)
1912 - İslam dini Avusturya'da tanınan resmi dinler arasına alınıyor
1916 - İmparator Franz Joseph'in ölümü (1830-1916)
1918 - 1. Dünya Savaşının sonu, kadınlara seçim hakkının verilmesi, Avusturya cumhuriyet oluyor
1922 - 1 Ocak - Viyana özerk federal eyalet oluyor
1933-1938 "Avusturya faşizmi "
1933 - Şubat - İç savaş
1934 - 25 Temmuz - Nazilerin darbe teşebbüsü
1938 - 12 Mart, Avusturya Hitler Almanyası tarafından ilhak ediliyor,
1938 - 1 Nisan - rejim karşıtlarını Dachau toplama kampına götüren ilk nakliyat
1938-1945 Yahudi halkın kovulması ve öldürülmesi
1939-1945 2. Dünya Savaşı
1941 - 22 Haziran - Rapid, Schalke 04'ü 4:3 yenerek "Almanya şampiyonu" oluyor
1945 - 12 Mart - Viyana'ya ağır hava saldırısı. Önemli binaların harabeye çevrilmesi (örneğin opera binası)
1945 11 - 12 Nisan - Stephansdom yangını
13 Nisan - Viyana'nın Kızıl Ordu tarafından tamamen kurtarılması
1945 - 27
Nisan - Törenle İkinci Cumhuriyet'in ilanı 1945 - 8 Mayıs - 2. Dünya Savaşı'nın sona ermesi, Viyana dört işgal bölgesine ayrılıyor
1955 - 15 Mayıs - Belvedere sarayında Devlet Antlaşması'nın imzalanması
1964 - Türkiye ile işçi bulma ve gönderme anlaşması, İstanbul bürosunun açılması (1993'e kadar)
1966 - Yugoslavya Halk Cumhuriyeti ile işçi bulma ve gönderme anlaşması, Belgrad'da büro
1978 - 25 Şubat - Viyana metrosunun ilk bölümünün açılması (U1)
1992 - 1998 Bosna'dan 90.000 mülteci; yaklaşık 60.000'i kalıyor, çoğu Viyana'da
1993 - 23 Ocak -"Lichtermeer" (ışık denizi), ırkçılık ve yabancı düşmanlığına karşı büyük miting (250.000)
1997 - Schönbrunn sarayı UNESCO'nun dünyanın kültür mirasları listesine alınıyor
